Chứng khoán Mỹ giảm điểm vì lo ngại thuế quan, giá dầu bật tăng do căng thẳng với Iran

Kết thúc phiên, chỉ số Dow Jones mất 249,07 điểm, tương đương 0,55%, còn 45.295,81 điểm. S&P 500 giảm 0,69% xuống 6.415,54 điểm, trong khi Nasdaq sụt 0,82%, chốt ở 21.279,63 điểm. Đây là phiên giao dịch đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ Lao động (Labor Day) vào ngày 1/9.

Diễn biến giảm điểm phản ánh xu hướng chốt lời ở nhiều cổ phiếu đã tăng mạnh trong mùa hè. Nvidia đóng cửa giảm khoảng 2%, trong khi các cổ phiếu công nghệ lớn khác như Amazon và Apple mất trên dưới 1%.

Áp lực bán ra gia tăng sau khi tòa án phúc thẩm liên bang Mỹ hôm 30/8 ra phán quyết cho rằng phần lớn kế hoạch áp thuế quan của cựu Tổng thống Donald Trump là vi hiến, khẳng định chỉ Quốc hội mới có quyền quyết định áp thuế trên diện rộng. Ông Trump lập tức phản ứng, gọi đây là quyết định “mang tính đảng phái” và tuyên bố sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao.

Trong bối cảnh bất ổn về chính sách thương mại, nhà đầu tư thận trọng hơn, chuyển hướng sang các tài sản an toàn. Giá vàng giao ngay tại New York đã vượt mốc kỷ lục 3.500 USD/oz trong phiên ngày thứ Ba.

Kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất cũng tăng lên nhưng chưa đủ để hỗ trợ thị trường. Theo công cụ FedWatch Tool của CME, giới đầu tư đang đặt cược 92% khả năng Fed hạ 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp ngày 16-17/9, so với mức 86% trước kỳ nghỉ lễ. Tuy nhiên, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ vẫn tăng: lợi suất kỳ hạn 10 năm lên 4,27%, còn lợi suất 30 năm vượt 4,97%.

Một số chuyên gia cho rằng lợi suất tăng vì kỳ vọng Chính phủ Mỹ có thể phải hoàn trả hàng tỷ USD tiền thuế quan thu được, động thái có thể khiến ngân sách vốn đã căng thẳng thêm chật vật. Lợi suất cao đồng thời phản ánh lo ngại lạm phát vẫn dai dẳng, trong khi kỳ vọng Fed hạ lãi suất lại gắn với mối lo về sức khỏe thị trường lao động. Hai yếu tố trái chiều này làm dấy lên nguy cơ đình lạm (stagflation).

Tháng 9 vốn là giai đoạn khó khăn đối với chứng khoán Mỹ. Trong 5 năm gần đây, S&P 500 giảm bình quân 4,2% trong tháng 9, còn trong 10 năm qua, mức giảm bình quân trên 2%. “Lợi suất trái phiếu kho bạc 30 năm ở ngưỡng 5% chắc chắn là một trở ngại đối với giá cổ phiếu. Tôi nghĩ điều này sẽ tiếp tục tạo sức ép, đặc biệt với những mã có định giá quá cao,” ông Ross Mayfield, chiến lược gia tại Baird Private Wealth Management, nhận định.

Thị trường chứng khoán vừa trải qua tháng 8 tích cực khi S&P 500 tăng gần 2%, lần đầu tiên trong lịch sử vượt mốc 6.500 điểm. Tuần này, báo cáo việc làm phi nông nghiệp của Mỹ công bố vào ngày 5/9 được xem là yếu tố quan trọng, có thể tác động mạnh tới kỳ vọng chính sách tiền tệ của Fed.

Trên thị trường năng lượng, giá dầu đi ngược với chứng khoán. Dầu Brent giao tháng 11 tại London tăng 0,99 USD/thùng (1,45%) lên 69,14 USD/thùng, còn dầu WTI tại New York tăng 1,58 USD/thùng (2,5%) lên 65,59 USD/thùng.

Nguyên nhân chính đến từ việc Chính phủ Mỹ ngày 2/9 công bố gói trừng phạt mới nhằm siết nguồn thu dầu mỏ của Iran. Bộ Tài chính Mỹ nhắm vào một mạng lưới công ty vận tải biển do một doanh nhân Iraq điều hành, bị cáo buộc dùng chiêu thức trá hình để xuất khẩu dầu Iran dưới vỏ bọc dầu Iraq.

Động thái này diễn ra khi các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Washington và Tehran rơi vào bế tắc. Vòng đàm phán thứ sáu chưa thể nối lại kể từ sau cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Iran và Israel hồi tháng 6. “Mỹ đang siết hoạt động xuất khẩu dầu của Iran và điều đó rõ ràng hỗ trợ giá dầu,” ông Phil Flynn, nhà phân tích cấp cao tại Price Futures Group, nhận xét.

Ngoài ra, thị trường cũng dõi theo cuộc họp sản lượng của OPEC+ vào ngày 7/9. Giới phân tích cho rằng nhóm 8 nước do Nga và Saudi Arabia dẫn dắt sẽ giữ nguyên các thỏa thuận cắt giảm sản lượng tự nguyện, nhằm duy trì giá dầu quanh ngưỡng 60 USD/thùng.

Trong khi đó, căng thẳng Nga – Ukraine tiếp tục làm gia tăng rủi ro nguồn cung. Reuters ước tính các cơ sở năng lượng của Nga bị tấn công đã ảnh hưởng tới ít nhất 17% công suất lọc dầu của nước này. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cuối tuần qua tuyên bố sẽ tiến hành “những cuộc tấn công sâu mới” vào lãnh thổ Nga, song không tiết lộ chi tiết.

Cùng lúc, Nhà Trắng gây thêm sức ép gián tiếp lên Nga khi tăng gấp đôi thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ lên 50%, do nước này vẫn tiếp tục mua dầu Nga. Ấn Độ lập tức phản đối, gọi quyết định này là “bất công và vô lý”, đồng thời khẳng định sẽ không ngừng nhập khẩu dầu từ Moscow.