Bộ Tài chính đề xuất cá nhân kinh doanh nộp 17% thuế thu nhập trên lợi nhuận

Bộ Tài chính vừa trình dự thảo thay đổi cơ chế thuế cho cá nhân kinh doanh từ năm 2026. Thay vì áp dụng thuế trên doanh thu như trước, lần này cơ quan soạn thảo đề xuất tính thuế dựa trên chênh lệch giữa doanh thu và chi phí để xác định thu nhập chịu thuế, với mức thuế suất 17%.

Theo quy định hiện hành, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng mỗi năm sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ trên doanh thu, bất kể chi phí phát sinh. Doanh thu được hiểu là toàn bộ tiền thu từ bán hàng, gia công, hoa hồng hoặc cung ứng dịch vụ trong kỳ. Trường hợp không thể xác định doanh thu chính xác, cơ quan thuế sẽ ấn định căn cứ quy định.

Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2026, đề xuất mới sẽ áp dụng cho những cá nhân kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng quy định của Chính phủ, qua đó chuyển sang xác định nghĩa vụ thuế trên thu nhập thực tế (doanh thu trừ chi phí), với thuế suất là 17%. Cách tính này tương tự như cách áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa có doanh thu từ 3 đến 50 tỷ đồng mỗi năm, vốn đang hưởng thuế suất 17%.

Trái lại, nếu cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, phương pháp cũ tính thuế trên doanh thu sẽ tiếp tục được áp dụng.

Theo số liệu hiện nay, cả nước có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh cá thể, đóng góp hơn 24% GDP và được xem là trụ cột trong nhiều lĩnh vực, từ công nghiệp – nông nghiệp đến thương mại – dịch vụ. Riêng trong năm ngoái, tổng số thu thuế từ hộ và cá nhân kinh doanh đạt 25.953 tỷ đồng, tương đương 120% mức thu của năm 2023.

Ngoài việc cập nhật cách tính thuế, Bộ Tài chính còn đề xuất áp dụng mức thuế suất 5% cho một số khoản thu nhập cá nhân từ cung cấp sản phẩm, dịch vụ số như giải trí, trò chơi điện tử, phim, ảnh, nhạc hay quảng cáo số. Hiện tại, những khoản này đang chịu mức thuế 1% theo Luật hiện hành. Lý giải về đề xuất điều chỉnh, cơ quan chủ trì cho rằng những loại hình thu nhập nêu trên có đặc thù riêng và cần một mức thuế phù hợp để vừa đảm bảo bình đẳng cho người nộp thuế, vừa tăng hiệu quả điều tiết, phân phối lại trong chính sách thuế.