Tội phạm Bitcoin bùng nổ: Nạn nhân bị ép trả tiền chuộc lên đến hàng triệu USD

Một nữ giáo sư nghỉ hưu tại thành phố Recife, bang Pernambuco (Brazil) hồi tháng 3/2025 đã trở thành nạn nhân của một vụ bắt cóc nghiêm trọng kéo dài hơn 12 giờ, khiến dư luận chấn động khi người con trai của bà bị buộc phải trả 5 Bitcoin làm tiền chuộc, trị giá khoảng 3,3 triệu real Brazil (tương đương 600.000 USD). Đây là một trong những vụ án nổi bật trong làn sóng tội phạm bắt cóc tống tiền sử dụng tiền mã hoá đang leo thang nguy hiểm trên toàn cầu.

Theo điều tra, nhóm tội phạm gồm bốn người – hai nam và hai nữ – đã theo dõi mạng xã hội của người con trai nạn nhân trong một thời gian dài, nắm rõ thói quen sinh hoạt, tình hình tài chính và cả lịch trình cá nhân trước khi ra tay. Chúng bất ngờ xông vào nhà, khống chế bà bằng vũ khí, giam giữ hơn 12 giờ và ra yêu cầu duy nhất là chuyển 5 Bitcoin từ con trai nạn nhân. Trước áp lực tinh thần cực lớn và nỗi lo sợ cho tính mạng của mẹ, người con buộc phải thực hiện theo yêu cầu. Tuy nhiên, sau quá trình điều tra ráo riết, cảnh sát Brazil đã lần ra manh mối và bắt giữ toàn bộ nhóm tội phạm, kết thúc vụ án mà dư luận đánh giá là điển hình cho nguy cơ tội phạm số ngày càng tinh vi.

Vụ việc không chỉ gây chấn động trong nước mà còn gióng lên cảnh báo về xu hướng tội phạm sử dụng tài sản số trên phạm vi toàn cầu. Các chuyên gia an ninh mạng và lực lượng chức năng Brazil nhận định, Bitcoin và nhiều loại tiền mã hoá khác mang tính “pseudonymous”, tức là không hoàn toàn giấu danh tính nhưng cực kỳ khó truy vết, đã trở thành công cụ đắc lực cho tội phạm. Đặc tính giao dịch xuyên biên giới và gần như không thể đảo ngược khiến nạn nhân dễ rơi vào thế yếu, trong khi thủ phạm có thể ẩn mình trong bóng tối.

Trên thực tế, vụ việc tại Brazil chỉ là phần nổi của tảng băng. Theo NBC News, ít nhất 67 vụ bắt cóc liên quan đến tiền mã hoá đã được ghi nhận trên toàn cầu. Báo cáo của Crystal Intelligence ước tính, từ năm 2015 đến nay, đã có khoảng 196 vụ tấn công liên quan đến crypto xảy ra tại 46 quốc gia, riêng từ đầu năm 2025 đã xảy ra 15 vụ. Châu Âu chứng kiến xu hướng leo thang, khi nhiều vụ tấn công bằng bạo lực trực tiếp nhằm buộc nạn nhân cung cấp mật khẩu ví tiền mã hoá.

Tại Pháp, đồng sáng lập công ty ví Ledger, David Balland, cùng vợ từng bị bắt cóc và tra tấn để ép cung cấp thông tin tài sản số. Một vụ khác liên quan đến cha của một triệu phú crypto, người này bị chặt mất một ngón tay làm bằng chứng gửi đến gia đình để đòi tiền chuộc. Vụ việc tại Paris nhằm vào con gái và cháu của CEO sàn Paymium cũng gây chấn động, khi hung thủ không chỉ dọa giết mà còn hành hung trực tiếp nạn nhân. Tại Bỉ, ba đối tượng đã bị kết án 12 năm tù mỗi người vì bắt cóc vợ của một nhà đầu tư crypto.

Tại Mỹ, một vụ bắt cóc kéo dài 17 ngày ở Manhattan khiến một du khách người Ý bị đánh đập, tra tấn để ép cung cấp mật khẩu ví Bitcoin. FBI cho biết, trong năm 2024, thiệt hại do tội phạm mạng lên tới 16,6 tỷ USD, trong đó hơn 6,5 tỷ USD liên quan đến tiền mã hoá. Điểm chung trong hầu hết các vụ án là cách tội phạm thu thập thông tin. Dữ liệu rò rỉ từ các vụ hack cơ sở dữ liệu người dùng của Coinbase hay Ledger, kết hợp với những thông tin cá nhân tưởng vô hại trên mạng xã hội, đều trở thành nguồn tham khảo cho kẻ xấu.

Việc khoe khoang tài sản số, chia sẻ hình ảnh hay để lộ thói quen sinh hoạt đều có thể biến nhà đầu tư thành mục tiêu béo bở. Không ít người giàu trong giới crypto hiện phải thuê vệ sĩ riêng, chuyển sang sống kín đáo, áp dụng các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt như ví lạnh, khóa đa chữ ký và ẩn danh hoàn toàn. Các chuyên gia cảnh báo rằng, trong bối cảnh tội phạm tiền số ngày càng tinh vi, việc nâng cao nhận thức, bảo mật cá nhân và hạn chế tiết lộ thông tin trực tuyến là điều cần thiết để tránh trở thành nạn nhân tiếp theo.