Bộ Tài chính bỏ đề xuất thuế 20% trên lãi chứng khoán, giữ nguyên mức khoán 0,1%

Bộ Tài chính vừa có điều chỉnh quan trọng trong dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân liên quan đến hoạt động đầu tư chứng khoán. Thay vì áp dụng phương án đánh thuế 20% trên phần lãi thu được như từng đưa ra trước đó, Bộ quyết định giữ nguyên cách tính thuế hiện hành là khoán 0,1% trên tổng giá trị chuyển nhượng.

Trước đó, Bộ Tài chính từng cân nhắc hai phương án: hoặc tiếp tục duy trì thuế khoán 0,1% như hiện tại, hoặc chuyển sang đánh thuế trực tiếp 20% trên lợi nhuận thu được từ giao dịch. Tuy nhiên, sau quá trình lấy ý kiến và phân tích tác động, cơ quan quản lý nhận thấy việc áp dụng mức thuế 20% trên lãi sẽ phát sinh nhiều khó khăn trong khâu quản lý, đặc biệt ở việc xác định giá vốn và lợi nhuận ròng của từng giao dịch. Điều này không chỉ tạo gánh nặng thủ tục hành chính mà còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, gây xáo trộn thị trường.

Theo quy định hiện nay, dù bán chứng khoán lãi hay lỗ, nhà đầu tư vẫn phải đóng thuế 0,1% trên tổng giá trị bán ra. Chính sách này đơn giản trong quản lý, đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách, song đã nhiều lần bị phản ánh thiếu công bằng vì ngay cả khi thua lỗ, nhà đầu tư vẫn phải nộp thuế. Trong dự thảo mới, Bộ Tài chính khẳng định sẽ tiếp tục nghiên cứu các giải pháp điều chỉnh để vừa tạo sự minh bạch, công bằng hơn cho nhà đầu tư, vừa tránh thất thu thuế.

Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) nhiều lần kiến nghị thay đổi cách tính thuế, đề xuất áp dụng thuế trên thu nhập vốn, tức chỉ tính thuế khi có lãi, với mức hợp lý khoảng 3%. Tuy nhiên, để triển khai mô hình này đòi hỏi hệ thống quản lý dữ liệu giao dịch đồng bộ và minh bạch, điều mà thị trường trong nước chưa thể áp dụng ngay.

Quyết định giữ nguyên mức thuế khoán 0,1% được xem là giải pháp tình thế nhằm đảm bảo sự ổn định của thị trường trong bối cảnh dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước đang có nhiều biến động. Tuy vậy, Bộ Tài chính vẫn khẳng định định hướng lâu dài là cải cách chính sách thuế chứng khoán theo hướng hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế và tạo môi trường đầu tư công bằng hơn.

Với động thái mới này, nhà đầu tư trong nước tạm thời có thể yên tâm tiếp tục thực hiện nghĩa vụ thuế theo cách tính quen thuộc. Song song đó, giới chuyên gia nhận định, việc cải cách thuế chứng khoán vẫn sẽ được đặt lên bàn nghị sự trong thời gian tới, khi thị trường phát triển hơn và cơ sở hạ tầng quản lý dữ liệu đủ điều kiện để triển khai các phương án tính thuế công bằng, minh bạch hơn.