17 triệu người Việt sở hữu tài sản số, dẫn đầu xu hướng nhưng vẫn cần thận trọng rủi ro

Tính đến năm 2024, khoảng 17 triệu người Việt đang sở hữu tài sản tiền mã hóa, xếp thứ 7 thế giới, theo thông tin ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), công bố tại buổi tập huấn “Khung pháp lý và nhận diện nguy cơ lừa đảo tài sản mã hóa” do VBA phối hợp cùng Công ty 1Matrix tổ chức ngày 8/8 tại Hà Nội.

Đáng chú ý, con số này giảm khoảng 4 triệu người so với năm 2023, khi số lượng người Việt nắm giữ tài sản tiền mã hóa lên tới 21 triệu, xếp thứ 3 thế giới. Thống kê của VBA cũng cho thấy hơn 85% người làm nghề tự do (freelancer) tại Việt Nam sở hữu tài sản tiền mã hóa, đưa Việt Nam dẫn đầu toàn cầu ở nhóm đối tượng này.

Theo VBA, dòng vốn từ thị trường Blockchain chảy vào Việt Nam trong giai đoạn 2023–2024 đạt trên 105 tỷ USD, trong đó riêng năm 2023, lợi nhuận từ các dự án blockchain tại Việt Nam đạt gần 1,2 tỷ USD. Về cơ cấu giao dịch, người Việt chủ yếu sử dụng các sàn giao dịch tập trung quốc tế như Binance, OKX, BingX, với quy trình mở tài khoản chặt chẽ, yêu cầu email, số điện thoại, giấy tờ tùy thân và ảnh xác minh danh tính. Bên cạnh đó, nhiều người cũng tham gia các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như DYDX, Uniswap, PancakeSwap…, vốn không yêu cầu đăng ký hay cung cấp thông tin cá nhân, cho phép giao dịch ẩn danh nhưng tiềm ẩn rủi ro cao và khó kiểm soát.

Buổi tập huấn “Khung pháp lý và nhận diện nguy cơ lừa đảo tài sản mã hóa” có sự tham gia của hơn 60 phóng viên, nhà báo đến từ các cơ quan báo chí, truyền hình và đơn vị truyền thông trong nước và quốc tế. Đây là dịp để các chuyên gia chia sẻ về tiềm năng và rủi ro của lĩnh vực blockchain – tài sản số, vốn đang phát triển với tốc độ chưa từng có. Ông Phan Đức Trung nhấn mạnh, bên cạnh những ứng dụng tạo ra mô hình tài chính minh bạch, công nghệ này cũng bị lợi dụng làm vỏ bọc cho các mô hình lừa đảo tinh vi, dẫn đến thiệt hại khổng lồ cho người dùng Việt Nam và toàn cầu.

Số liệu từ Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) cho thấy, từ đầu năm 2025 đến nay, đã ghi nhận gần 1.500 vụ lừa đảo qua mạng, gây thiệt hại hơn 1.660 tỷ đồng. Riêng các hoạt động liên quan đến giao dịch tiền ảo, tiền mã hóa phát hiện trên hơn 1.500 kênh và hội nhóm. Các vụ tấn công mạng cũng diễn ra với mức độ nguy hiểm ngày càng cao, khi từ năm 2024 đến nay có hơn 42 triệu cảnh báo tấn công mạng và 420.000 cảnh báo phát hiện mã độc nhắm vào hệ thống thông tin.

Tại buổi tập huấn, ông Phạm Gia Khánh, Giám đốc Công nghệ CTCP NippyLabs, nêu ra 5 dấu hiệu rủi ro cao cần lưu ý. Một trong những cảnh báo phổ biến là các cam kết lợi nhuận vượt 15% mỗi năm – mức lãi suất phi thực tế thường được dùng để dụ dỗ nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm. Ngoài ra, nhà đầu tư cần thận trọng với những token không có thông tin minh bạch trên các kênh chính thống hoặc mạng xã hội, cũng như các lời mời gọi đầu tư vào lĩnh vực chưa tìm hiểu kỹ như meme coin, DeFi, Layer 1 hay Layer 2. Các token do cá nhân hoặc nhóm người mới quen giới thiệu, không công khai thông tin, chỉ quảng cáo trong các hội nhóm kín hoặc liên quan đa cấp, KOLs mạng xã hội… đều là dấu hiệu cảnh báo quan trọng cần được cộng đồng nắm rõ.

Theo bà Nguyễn Vân Hiền, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VBA, mặc dù đi sau các nước phát triển, Việt Nam đang nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý về blockchain và tài sản mã hóa, hướng tới thúc đẩy đổi mới sáng tạo thay vì chỉ quản lý hành chính. Việc công nhận tài sản mã hóa hợp pháp không chỉ bảo vệ nhà đầu tư, xử lý các hành vi vi phạm mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước phát triển các mô hình đổi mới sáng tạo một cách chính danh.

Ông Phan Đức Trung nhấn mạnh, trong kỷ nguyên số hóa mạnh mẽ, báo chí đóng vai trò không chỉ truyền tải thông tin mà còn là cầu nối quan trọng giữa nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp và cộng đồng. Truyền thông cũng định hướng dư luận tích cực, nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp mọi người theo kịp công nghệ mới, từ đó bảo vệ lợi ích và xây dựng một hệ sinh thái tài sản số minh bạch, an toàn và bền vững tại Việt Nam.